GETİR : GİRŞİMCİLİK
GLOBALLEŞME ve TEKNOLOJİ ile TAHVİL ve HİSSE SENEDİ HALKA ARZI
Bu konunun sunumunu youtube kanalımdan izleyebilirsiniz.
Globalleşme, fikirlerin, ürünlerin, kültürlerin alışverişinden doğan bir uluslararası bütünleşme sürecidir. Globalleşmeyle, başka bir ifadeyle teknoloji kullanımının hızla yükselmesi ve bu ülkelerin kendi arasında bunu serbestleştirmesi sayesinde ekonomik gelişmeyi ifade eder. Bundan dolayı globalleşmeyi teknoloji ile beraber düşünmek gerekir.
Bugün konumuz Türkiye’nin 2. Unicorn’u olan Getir. Getir işletmesinin başarısını ve büyüme stratejisini globalleşme ve teknoloji ile nasıl yaptığını, bunu yaparken sermayeyi nasıl bulduğunu, yatırım turlarında nasıl yatırım toplanıldığını, hisse dağıtımını, halk’a arzı ve globalleşmeyi getir işletmesini örnekleyerek anlatmaya anlatacağım.
Getir işletmesinin vizyonu; “market ihtiyaçlarının 10 dakika ’da evinize getirmesi üzerine kurulan bir mobil uygulama”. Getir ile market alışverişlerinizi yapıp, temassız ödemeyle tamamlayacağınız teknolojik bir girişim. Bu girişim fikri, daha önce pazarda uygulanmamış ve potansiyel alıcıların henüz tam olarak bu pazarı tanımadığı daha niş bir alandı. Mavi okyanus stratejisi olarak bilinen bu girişim türü, rekabetin az olduğu, daha niş bir alanda olan teknolojik girişimlerin olduğu, daha önce çok denenmeyen, yenilikçi bir işe verilen isim. Bu sebeple girişimin globalleşmesi ve pazarda tutunması için bir süre geçmesi gerekiyor. Getir ‘in başarı hikayesine bakarsak, 2015 yılında kurulan bir girişimin pandemi ile beraber 2019 yılında başarılı olmaya başlamıştır.
Her girişim kaynağa, finansmana ihtiyaç duyar. Girişimin globalleşmesini ve başarısını oldukça etkileyen finansman ihtiyacını eğer yatırım yoluyla değil de işletmenin öz kaynağını kullanarak yapılmak istenirse bu süre 10 yıl-20 yıl sürecektir. Bu sebeple globalleşmek istenen her girişimin hızlıca finansmana ulaşabilmesi için sırasıyla çekirdek yatırımı, Seri A, B, C, D ve son olarak halk’a arz şeklinde adımları takip etmesi gerekiyor.
Bir girişimin ihtiyacı olan finansmana erişebilmesi için kredi kartı ya da banka kredisi ile neden giderilmediği sorusu sıkça sorulur. Bu sorunun cevabı oldukça nettir. Bankalar genelde ev, araba gibi kredi karşılığı görmek ister. Girişimler ise bir fikirden başlar. Bazen bir girişimin ilk satışını yapması yıllar alabilir. Fakat bankalar verdiği kredileri belirli kısa dönemler sonunda geri ödenmesini bekleyeceklerdir. Başka bir ifadeyle bankalar girişimin başarısıyla değil, verdikleri kredinin geri ödenmesiyle ilgilenirler. Bu sebeplerle girişimlere yatırım için girişim bankaları veya risk sermayesi (girişim sermayesi veya venture capital) gibi şirketleri yatırım yapabilecektir. Bir risk sermayesi şirketi veya bireysel yatırımcı, fonlamayı uzun vadede büyüyebilecek girişimlere doğru genişletir. Burada amaç öncelikle yeni kurulmuş ve büyümek için finansmana ihtiyaç duyan şirketlerdir.
Bu finansman ihtiyacı çekirdek yatırım dediğimiz sadece iyi bir fikrin olduğu, henüz bir ürün satışı olmadığı evre gibi düşünebiliriz. Çekirdek yatırımı aile içinden olabileceği gibi, yakın çevre gibi ilk kıvılcımı ateşleyecek miktarda bulacağımız yatırım çeşididir. Bu aşamada fikir bir prototip haline geldi ancak hala geliştirilmesi gerekiyor, ürünü satma, pazarlama, ofis ve marketing ya da growth gibi ihtiyaçlar var. Bu aşamada henüz getiri olmadığından riskli yatırımdır. Bundan dolayı hisse olarak daha yüksek oranlar istenir.
Çekirdek yatırımın ardından, Seri A, B, C, D gibi isimlendirdiğimiz ileri aşama yatırım turlarında da olabilir. Seri A dediğimiz aşamada girişim artık başarılı bir izlenim veriyor. Pozitif rakamlar var, satışlar olmaya başlamış. Ekibi büyütmek, ARGE yapmak, teknoloji satın almak gibi sebeplerle yatırım almak gerekiyor. Getir, 2021 Ocak itibariyle Seri A yatırım turuna çıktı. Bu turda, $128 yatırım alarak değerini ∼$850M çıkardı. Bu yatırımla UK’e açıldı.
Bu aşamalarda aldığımız yatırım ile finansman ihtiyacımızı karşılayarak işletmeyi büyütmek hedeflenir. Bu yatırım turları finansman ihtiyacına göre girişimci tarafından belirli zaman aralıklarında hedeflere ulaştıkça yapılır. Yatırım turları sırasında işletmenin ihtiyacı olan finansmana karşılık şirket hissesinin alınması ile yapılacağından artık işletmelere ortak alınacaktır.
Seri B yatırımın turuna 2021 Nisan ayında çıkılıp, $300M yatırım alarak değerini ∼$2.6 B çıkartmıştır. Bu yatırımla beraber Türkiye, UK ve Avrupa’nın 3 ülkesine açıldı. Bu yatırımla beraber Türkiye’nin 2.unicorn’u oldu. Seri C yatırım turuna 2021 Haziran ayında çıkarak $550M yatırım alarak değerini ∼$7.6 B çıkardı. Bu yatırım değeriyle ABD’de genişlemek için kullandı.
Getir yatırım turlarının ardından Türkiye, UK ve Avrupa’da faaliyetlerini sürdürmek ve globalleşirken hızlanmak için bu bölgelerde var olan BLOK, Wizzy, Moov gibi startupları satın aldı. Bu satın almayla beraber hızlıca büyüdü.
Getir henüz halka arz olmadı. Nazım Salur’a bu soru sorulduğunda Türkiye’de halka arzı düşünmediğini, ancak US’de halka arzı düşündüklerini söyledi. Aynı zamanda, Getir’in ilk amacının kar marjını arttırmak değil hızlı büyümek olduğunu söyledi.
